Co to są twarde narkotyki – uzależnienia od różnego rodzaju substancji, które potocznie nazywamy narkotykami (i tak tutaj też trzeba zaliczyć do tej kategorii alkohol, ponieważ chociaż alkohol traktujemy zdecydowanie inaczej niż inne środki uzależniające, to alkohol również jest narkotykiem), powodują bardzo dużo szkód osobistych oraz społecznych, wliczając w to oczywiście takie szkody jak szkody zdrowotne, szkody związane z rozpadem rodziny, kłopotami finansowymi, konfliktem z prawem, a w skrajnych przypadkach, dochodzi do przedwczesnego zgonu, czy to w wyniku przedawkowania, problemów zdrowotnych lub samobójstw.
Każdy z nas jest chyba tego świadom lub przynajmniej słyszał o tym, że narkotyki dzielone są na twarde narkotyki oraz narkotyki miękkie. Warto sobie omówić ten temat, ponieważ kryteria podziału na narkotyki miękkie oraz twarde narkotyki, wcale nie jest łatwy do wytłumaczenia, a bardzo często może się zdarzyć tak, że ktoś zasugerowany takim podziałem, może uznać, iż sięganie po miękki narkotyk, jest bezpieczne, chociaż jak wspomnieliśmy, zażywanie każdego narkotyku włącznie z alkoholem, nie ma pozytywnego wpływu zarówno na zdrowie fizyczne, jak i na zdrowie psychiczne.
Podział narkotyków według WHO
WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia, stosuje podział narkotyków, który nie uwzględnia tak naprawdę podziału na narkotyki twarde oraz miękkie. Światowa Organizacja Zdrowia proponuję inny podział narkotyków. Ogólnie rzecz biorąc, dzieli je na:
– opiaty, czyli heroinę i morfinę,
– psychostymulanty, czyli na przykład amfetaminę i metaamfetaminę,
– osobna kategoria to kokaina, marihuana i haszysz,
– halucynogeny na przykład DMT,
– psychodeliki takie jak LSD-25,
– środki lotne, czyli kleje,
– leki uspokajające i barbiturany,
– nikotynę,
– alkohol,
– steroidy.
Podział ten w zasadzie nie niedzieli narkotyków na miękkie oraz narkotyki twarde, ale tylko dzieli je na grupy, w zależności od tego jakie główne efekty działania, narkotyki te wykazują. Jak możemy tutaj zauważyć, zdarzają się takie sytuacje, gdzie jeden narkotyk w zasadzie ma swoją osobną kategorię, jak na przykład wspomniany wcześniej alkohol.
Podział narkotyków ze względu na działanie fizjologiczne
Powiedzieliśmy już sobie o tym, w jaki sposób WHO dzieli narkotyki, natomiast jest oczywiście wiele innych podziałów, które również nie rozróżniają prostego podziału na narkotyki miękkie oraz twarde. Druga kategoria jest to podział ze względu na działanie fizjologiczne i dzielimy tutaj narkotyki na cztery główne kategorie:
– pierwszą kategorię ją są stymulanty, czyli substancje, które pobudzają układ nerwowy, do tej grupy zaliczamy na przykład amfetaminę, metamfetaminę, efedrynę, kofeinę,
– kolejną grupą są depresanty, czyli substancje, które działają na nasz układ nerwowy opóźniająco. Do tej grupy zaliczamy na przykład diazepam, alkohol, eter, chloroform, opioidy na przykład opium i kodeina, tramadol, morfina, heroina, metadon,
– kolejną grupą są psychodeliki, czyli substancje, które wywołują zaburzenia w układzie nerwowym. Do tej grupy zaliczamy na przykład MDMA, MDA, meskalinę,
– kolejna grupa są to konopie indyjskie oraz ich pochodne. Są one wyróżnione jako osobna kategoria, ponieważ wykazują zarówno działanie pobudzające, jak i depresyjne, a ponadto mają niektóre cechy psychodelików.
Skąd się wziął podział na narkotyki miękkie oraz na narkotyki twarde?
Podział na narkotyki miękkie oraz twarde, w rzeczywistości nie ma wiele wspólnego z tym, jak te narkotyki działają oraz jakie mogą być skutki uboczne. Jest to swego rodzaju efekt liberalizacji przepisów karnych, odnośnie do stosowania lub posiadanie narkotyków w Holandii. Przepisy tak skonstruowano, że mówią o tym, że posiadanie i zażywanie narkotyków miękkich w Holandii jest legalne, natomiast posiadanie i zażywanie narkotyków twardych, w tym kraju jest nielegalne, a już na pewno jest nielegalny obrót tego typu narkotykami. Jak widzimy podział na narkotyki miękkie oraz twarde, nie ma wiele wspólnego z nauką. Jest to raczej bardziej związane z przepisami prawa. Możemy oczywiście założyć, że prawnicy, którzy dostosowali te przepisy, konsultowali się z lekarzami związanymi z badaniami nad narkotykami, jednak możemy założyć, że taki prosty podział na dwie grupy, nie jest do końca dobry oraz może wnosić ze sobą sporo nieścisłości.
Jeżeli chcielibyśmy w bardziej naukowy sposób podzielić narkotyki na miękkie oraz na twarde, to jest oczywiście zaproponowany pewien model, który bierze pod uwagę efekty zażywania narkotyków. Jeżeli dzielimy narkotyki na miękkie oraz twarde to pierwszym kryterium podziału jest wywołanie uzależnienia fizycznego. Zakłada się, że jeżeli jakaś substancja nie wywołuje występowania fizycznych objawów abstynencyjnych, to wtedy zaliczamy ją do grupy narkotyków miękkich. Druga kategoria jest to kryterium oceniające charakter oraz rozmiar szkód, będących konsekwencją zażywania danej substancji. Tutaj możemy zaliczyć w zasadzie wszystkie szkody, jakie będą przez substancję wyrządzone. Te dwa kryteria są lepszą propozycją niż podział prawny, choć i tak można płynnie udowodnić, że np. marihuana to narkotyk miękki lub twardy.
